Podstawowym aktem prawnym regulującym zagadnienia związane z reklamacjami obuwia i wyrobów kaletniczych zakupionych po 25 grudnia 2015 r. jest ustawa z dnia 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta. (Dz. U. z 2014 r., poz. 827)¹

Ustawa ta oraz zawarte w niej zmiany Kodeksu Cywilnego, ujednoliciły charakter odpowiedzialności sprzedawcy z tytułu rękojmi i gwarancji, znosząc przy tym odrębne pojęcie, jakim – w przypadku sprzedaży konsumenckiej – była odpowiedzialności za niezgodność towaru z umową.

Wyżej wymieniona ustawa przywraca pojęcie „rękojmi za wady fizyczne”, nieobecne we wcześniej obowiązującej ustawie o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej. Rękojmi czyli odpowiedzialności sprzedającego względem kupującego za wady fizyczne oraz prawne rzeczy sprzedanej.

Zgodnie z ustawą „sprzedawca jest odpowiedzialny z tytułu rękojmi za wady fizyczne, które istniały w chwili przejścia niebezpieczeństwa na kupującego lub wynikały z przyczyny tkwiącej w rzeczy sprzedanej w tej samej chwili.”² „Wada fizyczna polega na niezgodności rzeczy sprzedanej z umową. W szczególności rzecz sprzedana jest niezgodna z umową, jeżeli:

1. nie ma właściwości, które rzecz tego rodzaju powinna mieć ze względu na cel w umowie oznaczony albo wynikający z okoliczności lub przeznaczenia;
2. nie ma właściwości, o których istnieniu sprzedawca zapewnił kupującego,
   w tym przedstawiając próbkę lub wzór;
3. nie nadaje się do celu, o którym kupujący poinformował sprzedawcę przy zawarciu umowy, a sprzedawca nie zgłosił zastrzeżenia do takiego jej przeznaczenia;
4. została kupującemu wydana w stanie niezupełnym.”³

Rękojmi udziela konsumentowi tylko i wyłącznie sprzedający i to u niego należy składać reklamację. Rękojmia jest ustawowo uregulowanym sposobem dochodzenia roszczeń z tytułu wad fizycznych towaru. Sprzedający nie może w żaden sposób odmówić przyjęcia reklamacji, jeżeli nie wynika to wprost z przepisów.

Gwarancja jest dobrowolnym oświadczeniem dotyczącym jakości towaru. Pamiętać jednak należy, że gwarancji udziela gwarant czyli nie sprzedający, a przedsiębiorca (najczęściej producent). W związku z tym uprawnienia konsumenta określa on samodzielnie co może sprawić, że są one mniej korzystne dla konsumenta niż uprawnienia wynikające z rękojmi.

Dla kupującego korzystniejsza jest zatem rękojmia ponieważ jej zasady są określone ustawowo i nie można ich w żadnym zakresie zmieniać. Rękojmia daje pewność posiadanych przez kupującego uprawnień i upraszcza procedury dochodzenia roszczeń. Ponadto jeżeli konsument składa reklamację z tytułu rękojmi, to za wady powstałe w towarze odpowiedzialny jest tylko i wyłącznie sprzedający u którego dany towar został zakupiony.

Nowa ustawa zachowała okres odpowiedzialności sprzedającego za wady w towarze ponieważ „sprzedawca odpowiada z tytułu rękojmi, jeżeli wada fizyczna zostanie stwierdzona przed upływem dwóch lat”⁴. Ustawa zachowała również termin rozpatrzenia reklamacji przez sprzedającego i nadal wynosi on 14 dni.

Wydłużeniu uległ termin domniemania istnienia w towarze wady. „Jeżeli kupującym jest konsument, a wada fizyczna została stwierdzona przed upływem roku od dnia wydania rzeczy sprzedanej, domniemywa się, że wada lub jej przyczyna istniała w chwili przejścia niebezpieczeństwa na kupującego.”⁵ Czyli prosto rzecz ujmując jeżeli wada w towarze została stwierdzona przed upływem roku od zakupu towaru, konsument nie ma obowiązku udowadniania, że wada ta powstała z winy towaru. Dopiero po upływie roku od zakupu ciężar udowodnienia istnienia wady w towarze spoczywa na konsumencie

Ustawa w sposób precyzyjny określa sposoby zaspokojenia roszczeń kupującego przez sprzedawcę:

• „Jeżeli rzecz sprzedana ma wadę, kupujący może złożyć oświadczenie
  o obniżeniu ceny albo odstąpieniu od umowy, chyba że sprzedawca niezwłocznie i bez nadmiernych niedogodności dla kupującego wymieni rzecz wadliwą na wolną od wad albo wadę usunie. Ograniczenie nie ma zastosowania, jeżeli rzecz była już wymieniana lub naprawiana przez sprzedawcę albo sprzedawca nie uczynił zadość obowiązkowi wymiany rzeczy na wolną od wad lub usunięcia wady”⁶.
• „Jeżeli kupującym jest konsument, może zamiast zaproponowanego przez sprzedawcę usunięcia wady żądać wymiany rzeczy na wolną od wad albo zamiast wymiany rzeczy żądać usunięcia wady, chyba że doprowadzenie rzeczy do zgodności z umową w sposób wybrany przez kupującego jest niemożliwe albo wymagałoby nadmiernych kosztów w porównaniu ze sposobem proponowanym przez sprzedawcę. Przy ocenie nadmierności kosztów uwzględnia się wartość rzeczy wolnej od wad, rodzaj i znaczenie stwierdzonej wady, a także bierze się pod uwagę niedogodności na jakie narażałby kupującego inny sposób zaspokojenia.”⁷.
• „Obniżona cena powinna pozostawać w takiej proporcji do ceny wynikającej
  z umowy, w jakiej wartość rzeczy z wadą pozostaje do wartości rzeczy bez wady”⁸.
• „Kupujący nie może odstąpić od umowy, jeżeli wada jest nieistotna”⁹.
• „Jeżeli rzecz sprzedana ma wadę, kupujący może żądać wymiany rzeczy na wolną od wad albo usunięcia wady”¹⁰.
• „Sprzedawca jest zobowiązany wymienić rzecz wadliwą na wolną od wad lub usunąć wadę w rozsądnym czasie bez nadmiernych niedogodności dla kupującego”¹¹.
• „Sprzedawca może odmówić zadośćuczynienia żądaniu kupującego, jeżeli doprowadzenie do zgodności z umową rzeczy wadliwej w sposób wybrany przez kupującego jest niemożliwe albo w porównaniu z drugim możliwym sposobem doprowadzenia do zgodności z umową wymagałoby nadmiernych kosztów. Jeżeli kupującym jest przedsiębiorca, sprzedawca może odmówić wymiany rzeczy na wolną od wad lub usunięcia wady także wtedy, gdy koszty zadośćuczynienia temu obowiązkowi przewyższają cenę rzeczy sprzedanej”¹².

¹ Zwana dalej „uopk”

² art. 559 uopk

³ art.556 § 1 uopk

⁴ art. 568 § 1 uopk

⁵ art. 556 uopk

⁶ art. 560 § 1 uopk

⁷ art. 560 § 2 uopk

⁸ art. 560 § 3 uopk

⁹ art. 560 § 4 uopk

¹⁰ art. 561 § 1 uopk

¹¹ art. 561 § 2 uopk

¹² art. 561 § 3 uopk